Communart

Verzamelaars aan het woord

Ingrid Blans en Tjibbe Knol

In de collectie van het Enschedese echtpaar Knol-Blans wisselen curiosa, keramiek, chinees porselein én vooral veel hedendaagse beeldende kunst elkaar af. De kleine objecten kregen hun plaats in vitrinekasten, de grotere kunstvoorwerpen hangen aan de wand of het plafond, staan op tafels en sokkels of gewoon op de vloer. Hun verzameling hedendaagse kunst is enigszins uit de hand gelopen en bestaat inmiddels uit tientallen abstracte en figuratieve schilderijen, tekeningen, grafiek en diverse 3D-objecten. Op het gebied van beelden lijkt bij dit echtpaar een lichte voorkeur voor het minimalisme en constructivisme te bestaan. Maar misschien wel het mooiste kunstwerk dat zij zichzelf cadeau hebben gedaan, is Villa Welpeloo. Een duurzaam gebouwd vrijstaand huis dat speciaal ontworpen is om kunst te laten zien.

Door Etienne Boileau

Villa Welpeloo is een inmiddels wereldwijd bekend ontwerp van 2012Architecten uit Rotterdam. De villa heeft een sterk kubistisch uiterlijk met grote bijna vierkante raampartijen tot op de grond. Ze is van buiten geheel bedekt met in verticale richting aangebrachte planken, afkomstig van afgekeurde kabelhaspels van de Twentse Kabelfabriek. De voordeur is opgenomen in een inspringende pui van glas. Wanneer je aanbelt, zie je vanuit je linkerooghoek een fraai rood kunststof object in de hal: een organische bolvorm waaruit een soort bladstengel ontspruit. Bij binnenkomst vertelt Ingrid Blans dat het object gemaakt is door kunstenaar-vormgever Eddy Stikkelorum. Dan lopen we samen de vestibule in. Daar licht ze toe dat de kleuren in huis bewust neutraal zijn gehouden om zo de kunst beter tot z’n recht te laten komen; en alle bedrading is volledig opgenomen in de muren. De verlichting voor de kunstwerken bestaat uit halogeenarmaturen, gemaakt van gerecyclede parapluspanners. Dan kijken we vanuit de vestibule naar boven, waar in een vide, twee grote zwart-wit tekeningen van Renie Spoelstra en Raquel Maulwurf hangen. We lopen door naar het eetgedeelte en nemen plaats aan een tafel uit de Amsterdamse School: een erfstuk van Ingrid, in haar werkzame leven voorlichter bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Antiek en modern
“Je ziet hier wel meer antieke meubelen tussen moderne kunst staan; het zijn bijna allemaal erfstukken waar ik geen afstand van wil doen. Ik verzamel al sinds mijn 24^ste en je ziet daar ook een ontwikkeling in. Veel van wat ik in het begin verzamelde was figuratief. Wat je híer ziet, is mijn smaak van dit moment. Achter mij aan de wand een strakke, keramische lus van Marijke de Goeij en daaronder een eenvoudige driehoekige vorm in Belgisch hardsteen van Paul van Laere. In de salon hangt een fluorescerend blauw paneel van de Franse kunstenaar Paul Raquénès. Daarnaast een textielreliëf van Emiel van der Beek en ertussen, op een witte console, staat een zwarte kegelvorm van Huibertje Kant.etHet is gemaakt van allemal losse stalen ringen Het object is gemaakt van allemaal losse aluminium ringen die zwart zijn gespoten en bevestigd op een centrale as. Van de architecten mochten we geen zonwering aan de buitenkant van het huis bevestigen. Ze raadden ons aan zonwering uit kassen te nemen, materiaal dat bestaat uit reepjes aluminium, bijeengehouden door dunne banen stiksel. Dat advies hebben we opgevolgd en daar hebben we de gordijnen van gemaakt. Ze weerkaatsen het zonlicht en werken prima. Een ander idee van de architecten is deze oude hydraulische bouwlift die vanuit de keuken naar boven gaat dwars door het hele huis. Daarvoor gebruiken we het originele bedieningspaneel.”

Hoe de ballen rollen
Als we teruglopen richting vestibule wijst Ingrid me op een houten voorwerp dat eruit ziet als een kruising tussen een flipperkast en een klavecimbel: een geluidskunstwerk van Peter Geerts. Echtgenoot Tjibbe drukt met zijn voet op een knop, waardoor er via een draaiende houten paal met ingesneden spiraal kogels naar boven worden gedirigeerd, een houten bak in. Ingrid vervolgt:
“Eén voor één vallen de kogels in verschillende sleuven achterin de bak, waardoor een hamertje tegen verticaal bevestigde snaren aanslaat. De klankkast achter de snaren versterkt het geluid. Maar omdat je nooit weet hoe de ballen rollen, is de uitkomst van het muziekstuk ongewis. Verderop op de vloer zie je een constructivistisch object van Victor Popov, gemaakt van hout, acryl en was: prachtig van eenvoud in materiaalgebruik en vorm. In onze collectie 3D-objecten is de aandacht van de kunstenaar voor het materiaal heel belangrijk. Vandaar ook dat we helemaal voor 2012Architecten zijn gegaan, want juist bij deze architecten spelen (gerecyclede) materialen een hoofdrol in het ontwerp en in het bouwproces.”

Bij het afscheid zie ik dat buiten in de ruit naast de voordeur de tekst van een gedicht staat geëtst. Het blijkt het gedicht Opnieuw begonnenvan Willem Wilmink, dat verhaalt over de geschiedenis van Enschede en de vuurwerkramp in 2000. Toepasselijker kan het niet, want Villa Welpeloo staat precies in het gebied dat indertijd zo zwaar getroffen werd.

Copyright 2012 © Etienne Boileau